ХХ зууны Монголын нэрт зохиолч Чадраабалын Лодойдамба бол Монгол үндэстний оюуны сэргэн мандал, орчин үеийн иргэншлийн түүхэнд ҮНЭТ ЗҮЙЛ болж мөнхөрсөн эрдэмтэн – зохиолчийн нэг билээ. Түүний олон талт үйл ажиллагааны дотроос зохиолч уран бүтээлч –эрдэмтний  хувиар хийсэн хөдөлмөр нь ХХ зууны монголын уран зохиолын феномен буюу гоц үзэгдэл юм. Ийм учраас өдгөө Ч.Лодойдамба хэмээх ЕРТӨНЦ-ийг танин мэддэг, ухааран ойлгодог, үнэлэн цэгнэдэг, эрхэмлэдэг, эрдэм мэдлэгийн иж бүрэн тогтолцоо бүхий бүхэл бүтэн салбар - “ЛОДОЙДАМБА СУДЛАЛ” үүсэн хөгжсөн  юм. Ч.Лодойдамбын ертөнц олон талтай учраас “Лодойдамба судлал” нь мөн олон талтай, нарийн нийлмэл судлал болон төлөвшиж байна. Ч.Лодойдамбын уран сайхны туурвил зүйн сэтгэлгээний уламжлалын асуудлыг авч үзвэл:

1. “Байгал, нийгмийн аливаа юмс үзэгдэл цаашид дэвшин хөгжихдөө урьд үеийн аль сайн бүхнийг өөртөө шингээж, улмаар баяжуулан сайжруулан давшихыг уламжлал шинэчлэлийн асуудлын мөн чанар хэмээн ойлговол зохино. Ч.Лодойдамба, Монголын сонгодог бичгийн зохиолын уламжлал, ХХ зууны Монгол уран зохиолыг үүсгэн хөгжүүлэгчдийн уран сайхны туурвил зүйн сэтгэлгээний уламжлалд тулгуурлахдаа Монголын сонгодог бичгийн зохиолын дэг, арга маягийг аль болохоор өвлөн залгамжлахыг хичээхийн зэрэгцээ шинэчлэн баяжуулж, дамжуулахыг эрмэлзэж ирснийг нь түүний бүтээл туурвилууд батлан харуулж байна.

2. Ч.Лодойдамба шиг зохиолч одоо цагт ховор, дээр нь ийм нэр хүнд бүхий ахмад зохиолч нар нь орчин үеийн шинэ арга барилаар бичнэ туурвина гэж үгүй, бичдэг зохиол бүтээлийнх нь өгүүлэмж, үйл явдал нь эртнээс хэвшин тогтсон, үгсийн сан нь тодорхой хүрээнд, орчин ахуй нь түүх нийгмийн өргөн дэвсгэр байх ба ийм орчинд л Ч.Лодойдамбын уран бүтээлийн мөн чанар нь оршдог ажээ.

3. Ч.Лодойдамбын уран бүтээлийн ихэнх нь шинэчлэлт чанартай байж, Ч.Лодойдамба гуай өөрөө туурвил зүйн сэтгэлгээ, уран сайхны арга барил, зохиол бүтээлээрээ өнөө цаг үеийнхэнд нөлөөлсөөр байгаагийн, хүчтэй байгаагийн, цаашид ч хүчирхэг оршсоор байхын гол учир нь, түүний туурвил зүйн сэтгэлгээ, арга барилын уламжлал нь Монголын орчин үеийн сонгодог бичгийн зохиолын сэтгэлгээ байгаатай холбоотой ажээ.

Ч.Лодойдамбын уран сайхны туурвил зүйн сэтгэлгээний шинэчлэлт чанарын асуудлыг авч үзвэл:

1. ХХ зууны монгол бичгийн зохиолд, зохиолын баатраас эхлээд хэв шинж хүртэлх уран дүрийн бүхий л хэлбэрийг төгс төгөлдөр бүтээхийн үлгэрийг үзүүлснээрээ туурвил зүйн сэтгэлгээний томоохон шинэчлэлийг хийсэн байна. Түүнчлэн цаг хугацааны уран дүрийн мөн чанарыг хэрхэн яаж дүрсэлдэг арга барилыг гарамгай эзэмшиж, бүтээл туурвилдаа оновчтой, зүй зохистой хэрэглэдэг уран бүтээлчийн хувьд урлах эрдэм ухаан бодролыг хэрхэн найрсан цогцлоож бичдэгийн үлгэр жишээг үзүүлсэн байна.

2. Ч.Лодойдамбын уран бүтээл нөлөөлөлт чанар ихтэй байдаг нь түүний туурвил зүйн сэтгэлгээний шинэчлэлийн нэгэн баримт нь болж байна. Түүний бүтээлийг уншин судалсан хэн бүхэн, түүний бүтээлээр дамжин үзэл санааны хувьд шинэ тавцанд гарч ирдэг нь “catharsis”, “harmony”, “polyphony” гэж үзэж байна. Энэ бол хүн төрөлхтнийг дотоод сэтгэл санааны хувьд өөрчлөх гоё байдал юм.

3. Ч.Лодойдамба гуайн туурвил зүйн сэтгэлгээнд уламжлалыг унаган төрхөөр нь хадгалах, дамжуулах үзэл санаа чухал байртай байсны хувьд мөн Монголын орчин үеийн уран зохиолын үнэт зүйл болсон бүтээлийн судлалд шинэчлэлийн зам мөрийн үндэс суурийг тавьж өгсөн байна.

4. Тунгалаг Тамир” романд бичвэрийн судалгаа, эх бичгийн шинжлэл хийж, зохиолын мөн чанарыг нээн илрүүлэх нь зөвхөн эрдэм шинжилгээний ач холбогдлоор хязгаарлагдах биш, ерөөс зохиолчийн бичсэн бүтээлийн жинхэнэ мөн чанарыг илрүүлэн тайлж, үнэн зөвөөр хүлээн авч, үнэлэн дүгнэх бололцоо бүрдэх билээ. Ингэснээрээ танин мэдэхүйн болон нийгмийн ач холбогдлоо үзүүлж байгаа хэрэг болох юм.